Washington’da, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in huzurunda ABD ve Kazakistan arasında “kritik mineraller” alanında imzalanan mutabakat zaptı, sadece bir ekonomi anlaşması değildir.
Bu imza, “kaynak diplomasisinin” yeni döneme girişinin habercisidir.
Bugün artık savaşlar cephede değil, tedarik zincirlerinde, maden sahalarında, enerji hatlarında kazanılıyor. “Kritik mineral” denilen unsur; bir bakır madeni değil, teknolojik bağımsızlığın ve stratejik üstünlüğün temel taşıdır.
ABD, Çin’in dünya üzerindeki maden hâkimiyetini dengelemek istiyor. Bunun için Orta Asya’ya yöneldi.
Kazakistan ise coğrafyasını avantaja çevirme arayışında. Bir tarafta Rusya ve Çin’in gölgesi, diğer tarafta Batı’nın ekonomik gücü… Bu denge oyununda Astana, “çok yönlü dış politika” kartını ustalıkla oynuyor.
Abraham Anlaşmaları ve Yeni Denge Arayışı
Kazakistan’ın Abraham Anlaşmaları’na katılacağı yönündeki iddialar, bu stratejik hamlenin başka bir yüzünü gösteriyor.
Bu adım, Washington ile ilişkileri güçlendirirken, Müslüman dünyasında yeni bir tartışmayı da beraberinde getirebilir.
Çünkü Kazakistan, hem Türk Dünyası’nın kalbinde hem de İslam coğrafyasının merkezinde yer alan bir devlettir.
Dolayısıyla her diplomatik adımı, Türkistan bilinci ve ümmet hassasiyeti arasında bir denge kurmak zorundadır.
Türkiye Bu Tabloya Nasıl Bakmalı?
Bu gelişmelerin Türkiye açısından anlamı derindir.
Türk Devletleri Teşkilatı’nın temelini güçlendirecek her girişim, Ankara’nın Orta Asya’daki etkinliğini artırabilir.
Ancak Türkiye’nin bu süreçte yalnızca gözlemci değil, yönlendirici olması gerekir.
Kritik mineraller konusunda Türkiye’nin de atması gereken adımlar açıktır:
Yurt içindeki kaynakların işlenmesi için milli teknoloji kapasitesi artırılmalıdır.
Türk devletleri arasında maden ve enerji işbirliği derinleştirilmelidir.
Türkiye, Batı ile Doğu arasında “denge kuran” değil, “dengeyi belirleyen” ülke olmalıdır.
Turan Coğrafyasına Jeopolitik Mesaj
Kazakistan’ın bu hamlesi, tüm Türk dünyasına bir uyarıdır:
Küresel güçler artık enerjiyle değil,
Strateji Uzmanı
Gazeteci Yazar
Gökalp Şentürk
Yorumlar
Kalan Karakter: