HiÇ ORMAN YANGINI GÖREN VAR MI?
Yanarken Ağaçlar da
İnsanlar Gibi Çığlık Çığlığa Ağlarlar” (Yaşar Kemal)...
Yangın olunca Necmi hoca;
Konuş ve Yaz deniliyor/bekleniyor.
İnanın yazmakta, konuşmakta, hem zor hem kolay, hem de çok zor.
İç dünyanızda ne demek yani.....? sorgulamasını yaptığınızı tahmin edebiliyorum.
Haydi örnekleyelim;
Bolu'da otel yangını oldu. Uzun süre yorumlamadım. Eleştiri aldım. Ardından köşemde konuyu ele aldım. Başta Orman Genel Müdürlüğü ve bazı bağlı birimleri benzer şekilde AFAD ile iletişimlerim, üzerine de OSB'ler ve 30 Büyükşehir, 81 İl, 416 Belediye İtfaiyesinin yerinde inceleme birikimim bilindiğinden; sanki otel faciası yaşanmamış gibi " 10'nu aşkın farklı bölgeden otel/motel denetlemesi geçirdik.
"Necmi hoca adımıza ricacı ol da, bizi sıkıştırmasınlar, işler zaten kötü kapatmasınlar bizi" isteklerine maruz kaldım.
Eminim bu paylaşım sonunda da;
Hocam ağırlıklı enerji iletim hatlarına fatura kesiyorlar. Sen Elektrik Mühendisi meslektaşımızsın. İster dayanışma, ister farklı gerekçelerle bari sen yapma.. vb. geri dönüşler alacağım.
Ekstrem orman yangın olaylarının tanımlanması, zorluklar, güçlükler ve etkiler başlığı altında 7 Yangın kategorisi" FU (kW /m); Gözlemlenen ve modellenen saatlik yangın hattı yoğunluk dağılımları. Düşey rüzgarlar - Spotları aktivitesi spotları mesafesi (m cinsinde) vb. Bilimsel verilere boğabilecek birikimim olsa da, hayır böyle devam etmeyeceğim yazıma.
En son söylenmesi gerekeni şimdi söyleyeyim;
Yangında çözüm: Olay öncesi önlemdir.
Mevcutun fotoğrafına bakalım;
-Orman Genel Müdürlüğü'nün orman yangınlarıyla mücadele gücü,
.. 27 uçak ve 105 helikopter ile 438 ton su atma kapasitesi,
14 insansız hava aracı Yangın gözetiminde
.. 25 bin ormancı ve 131 bin yangın gönüllüsü,
.. 184 ü akıllı, 776 gözetleme kulesi yapay zeka destekli sistemler sayesinde tesbit süresi 2 dakika.
.. 1786 aras arazöz ve su ikmal aracı.
831 adet iş makinası.
2742 adet ilk müdahale aracı.
.. 4796 yangın göletleri ve havuz, sayımız mevcut.
Bilimsel veriler bize dünyada 2100 yılına kadar orman yangınlarının sayısının yüzde 50 artacağını söylüyor. Ayrıca sayıları ve şiddetleri de artacak.
Bir başka veri 10.000 kW/m'lik hat atan yangınların durdurulması için yeterli yangınlara mücadele kapasitesi mevcut olmadığıdır. Yüksek enerjili yangınları durdurma ve kontrol altına alınabilmesi için yanıcı madde veya hava kartlarının değişmesi gereklidir.
Son olarak rüzgar hızının etkisinden de bahsedeyim;
14 dakika/10 km rüzgar hızı varsa yayılma oranı(m/dak) başına 10.69 iken yine aynı sürede 50 km. Rüzgar hızında (m/dak) 77,54 lük yangın yayılma hızı olur.
2025 başından bu yana; Yangın adetleri
Kanada 2144,
Amerika 34.211,
Bizde 1.331'dir.
Ayrıca yılbaşından bu yana;
Fransa 19.504
Yunanistan 7.208
İtalya 13.837
Portekiz 4.935
İspanya 15.588
Kanada 4.081.812
USA 726.223 hektar
iken, bizde yanan alan yaklaşık 20.000 hektarlık alan yanmıştır.
Bu sayılara bakıldığında bizdeki duruma iyiyiz denebilir.
Orman yangınları ile ilgili; rahmetli Süleyman Demirel'in dediği gibi tek kelimeyle "İyi", iki kelimeyle " İyi değil" diyebiliriz.
Sonuca gelmeden hatırlatalım;
Yangın (endüstriyel-otel-orman vb) türü ne olursa olsun ; Türü aynı olsa bile hiçbir yangın bir başka yangına benzemez.
Kişilikleri birbirinden farklıdır. Önlemleri de, müdahale şekilleri de farklı olmalıdır.
Müdahale ve sonrasında nedenlerin köküne inilmeli, sonuçlar irdelenerek önlemler zincirine hızla eklenmelidir.
Orman içine verilen her izinin yangın ihtimalini arttırdığı göz önüne alınarak; Bölgelerin coğrafyasının sahip olduğu iklim özelliklerini dikkate alarak yangına dayanıklı ağaçlandırmayı da içeren; Yangın Dirençli Orman Planlamaları Eğitimi ve Yönetimi hızlandırılmalıdır.
Son olarak diyorum ki;
Sevdalıyım Yangın Yeri Bu Sinem
Doksan Yıldır Çile Çekmiş Hep Ninem
Pınarlardan Su Doldurur Emine′m
Mavi Boncuk Takışına Ölürüm Türkiye'm.
Yorumlar
Kalan Karakter: