Türk yapımı dizi ve filmlerde alkol, tütün ve uyuşturucu gibi zararlı maddelerin yaygın biçimde gösterildiği, halk sağlığını tehdit eden bir tabloya dönüştüğü ortaya çıktı. Yeşilay’ın uluslararası hakemli dergisi Addicta: The Turkish Journal on Addictions’ta yayımlanan son araştırma, ekranlardaki bağımlılık içeriklerinin uluslararası ortalamanın oldukça üzerinde olduğunu gözler önüne serdi.
Her Dizi, Her Filmde Bağımlılık Görseli
Halk sağlığı uzmanlarının yürüttüğü araştırmada, incelenen 10 popüler film ve 10 dizinin tamamında en az bir alkol kullanımı sahnesine rastlandı. Beş dakikalık izleme dilimlerinin neredeyse üçte ikisinde alkol, tütün veya uyuşturucuya dair en az bir görüntü tespit edildi. Bu da neredeyse her 10 dakikanın 6’sında bir bağımlılık uyaranı bulunduğu anlamına geliyor.
“Normalleştiriliyor, Özendirme Riski Yüksek”
Uzmanlar, bu görüntülerin çoğunlukla özendirici biçimde sunulduğunu ve alkol-tütün kullanımının sosyal hayatın normal bir parçasıymış gibi gösterildiğini vurguluyor. Bu durumun, özellikle genç izleyiciler üzerinde tehlikeli bir etki yarattığı; riskli davranışların meşrulaştığı ve bağımlılığın farkında olmadan normalleştiği ifade ediliyor
Yasal Düzenlemeler Dijital Platformlarda Yetersiz
Kocaeli Bağımlılıkla Mücadele ve Rehabilitasyon Derneği Yönetimi adına açıklama yapan Ömer Karataş, mevcut yasal düzenlemelerin özellikle dijital platformlar karşısında yetersiz kaldığını belirtti. Karataş, “Televizyonlarda tütün kullanımı yasak olsa da, dijital yayınlarda benzer bir denetim mekanizması yok. Bu durum halk sağlığını tehdit eden bir boyuta ulaşmıştır.” dedi.
Yetkililere Çağrı: “Artık Bir Halk Sağlığı Sorunu”
Dernek, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, RTÜK ve Sağlık Bakanlığı’na ortak bir çağrıda bulunarak, halk sağlığını korumaya yönelik somut adımların atılmasını talep etti. Açıklamada şu önerilere yer verildi:
Dijital platformlar için açık hükümler ve etik rehberler hazırlanmalı, mevcut yasalar güncellenmeli.
Yaş sınırlamaları ve içerik uyarıları zorunlu hale getirilmeli.
Bağımlılık unsurları yalnızca cazip değil, riskleriyle birlikte gösterilmeli.
Alkol ve tütün ürün yerleştirmeleri tamamen yasaklanmalı.
Dijital içerikler RTÜK benzeri bir yapı tarafından düzenli olarak denetlenmeli.
Aileler ve okullar aracılığıyla medya okuryazarlığı eğitimi desteklenmeli.
“Ekranlar Özgür Olmalı, Fakat Zehirleyici Olmamalı”
Karataş, “Türk yapımı içeriklerin küresel başarısı gurur verici. Ancak toplumun zihnine işlenen bağımlılık sahneleri, bu başarının bedeli olmamalı. Ekranlar özgür olmalı, fakat zehirleyici olmamalıdır.” diyerek sözlerini noktaladı.
Gökalp Şentürk
Yorumlar
Kalan Karakter: