Türkiye’de kurulan ilk uçak fabrikası?

16 Şubat 1925’te “Türk Tayyâre Cemiyeti” kuruldu ve 3 ay gibi kısa sürede yüz şube açtı...

Yayınlanma :

21.09.2021 01:18

Güncelleme :

21.09.2021 01:18

6 Ekim 1926’da Kayseri'de Türkiye’nin ilk uçak fabrikası kuruldu. Kuruluşunda ilk irtibatı Berlin Büyükelçisi Kemaleddin Sami Bey Alman uçak imalatçısı Junkers’le kurdu. 15 Ağustos 1925’te Türkiye ve Junkers kurulacak fabrikanın sözleşmesini imzaladılar. Junkers ve Türk Tayyâre Cemiyeti’nin ortak olduğu şirketin adı Tayyâre ve Motor Türk Anonim Şirketi (TOMTAŞ) oldu. Fabrikanın, Kayseri’ye yapılması kararlaştırıldı. 6 Ekim 1926’da açılan TOMTAŞ’ta ilk merhalede 50 Türk ve 120 Alman işçi çalışıyordu. Türk personel, fabrika açılmadan önce Almanya’da gerekli eğitimi almıştı. Muhtemelen dünya ekonomi krizinden dolayı Junkers’le ortaklık sona erdi. Alman ortak 3 Mayıs 1928’de hisselerini Türk ortağına devrederek projeden ayrıldı. 1931’de “Kayseri Tayyare Fabrikası” adıyla yola devam edildi. Fabrikada Türk havacılığı için 200 civarında uçak üretildi.

II. Dünya Savaşı’ı sırasında fabrikada sadece bakım ve tamir işleri yapıldı. Bilahare ABD’nin Marshall Planı devreye girdi, bu çerçevede Türkiye’ye uçak ve motor da verildi. Neticede fabrikada imalat durdu ve 1950’den itibaren “Kayseri Hava İkmal ve Bakım Merkezi” olarak hizmet vermeye başladı.

Bu kadarı internetten mevzuyla ilgili çıkardığım ve kendi Türkçemle ifade etmeye çalıştığım özet metin….

Netice:
96 yıl evvel kurulan bu fabrika hala faal olsaydı, muhtemeldir ki “İstikbal göklerdedir” sözünün bir ehemmiyeti ve manası olacaktı, çünkü bu zaman zarfında uçak sanayiinde bir hayli yol alırdık. Neyse ki uçaklar toprağa gömülmüşte böylelikle varlığından haberdar olabildik. Muhtemelen Türk Tayyare Cemiyeti piyangosuyla halktan toplanan para, yapılan fabrikanın sermayesini teşkil ediyordu, artık piyango biletleri de müzayede salonlarında para ediyor.

ABD’nin Marshall Planı meğer 1948-1951 yılları arasında yürürlüğe konmuş ABD kaynaklı, antikomünist hedefleri olan bir ekonomik yardım paketi imiş. Ben bu yüzden sadece o iğrenç sütü içmekle kurtulduğumuzu sanıyordum, meğer hem sütü içirmişler, hem de uçak fabrikamızı kapattırmışlar ve hem de bize kendi uçaklarını ve yedek parçalarını icbar etmişler (kakalamışlar).

Yorum Yazma Kuralları

Lütfen yorum yaparken veya bir yorumu yanıtlarken aşağıda yer alan yorum yazma kurallarına dikkat ediniz.
Türkiye Cumhuriyeti yasalarına aykırı, suç veya suçluyu övme amaçlı yorumlar yapmayınız.
Küfür, argo, hakaret içerikli, nefret uyandıracak veya nefreti körükleyecek yorumlar yapmayınız.
Irkçı, cinsiyetçi, kişilik haklarını zedeleyen, taciz amaçlı veya saldırgan ifadeler kullanmayınız.
Türkçe imla kurallarına ve noktalama işaretlerine uygun cümleler kurmaya özen gösteriniz.
Yorumunuzu tamamı büyük harflerden oluşacak şekilde yazmayınız.
Gizli veya açık biçimde reklam, tanıtım amaçlı yorumlar yapmayınız.
Kendinizin veya bir başkasının kişisel bilgilerini paylaşmayınız.
Yorumlarınızın hukuki sorumluluğunu üstlendiğinizi, talep edilmesi halinde bilgilerinizin yetkili makamlarla paylaşılacağını unutmayınız.