TRABLUSGARP SAVAŞI (1911-1912)

Emperyalist tekellere hammadde kaynakları ve pazar lazımdı. O nedenle kimin eli nereye erdiyse orayı işgal etti. En bereketli topraklar Osmanlı toprakları idi....

TRABLUSGARP SAVAŞI (1911-1912)
21 Ocak 2020 - 01:16 - Güncelleme: 21 Ocak 2020 - 01:38
Avrupalılar 1800 lü yılların sonlarına doğru sanayi devrimlerini tamamladılar ve kapitalizm bir üst evresi olan emperyalizm dönemine geçti. Bu dönem dünyanın paylaşılması dönemidir. Emperyalist tekellere hammadde kaynakları ve pazar lazımdı. O nedenle kimin eli nereye erdiyse orayı işgal etti. En bereketli topraklar Osmanlı toprakları idi. Bunlar bir bir ele geçirildi; en son da birinci dünya savaşı diye bildiğimiz paylaşım savaşıyla Osmanlı tamamen haritadan silindi. Ama hesapta olmayan bir şey vardı. Çekirdek sağlamdı ve Osmanlının küllerinden Türkiye Cumhuriyeti doğdu.

Bu paylaşımda geç kalanlar İtalya ve Almanya idi. İşte o hengamede İtalya, bir parça da ben kapayım diye Osmanlıya savaş ilan ederek bu günkü Libya olan Trablusgarp ve Bingazi'ye saldırdı. Savaş gerekçesi çok ilginçti. İtalya buralara 'medeniyet getireceğini' öne sürmüştü. Mustafa Kemal'in Trablusgarp öyküsü de bu savaşın içindedir. Onun ilk savaşıdır bu. Burada katıldığı Tobruk muharebesi sonucunda binbaşılığa terfi etmiştir.

İtalya'nın saldırısının arkasından 1. Balkan savaşı patlak verdi. Osmanlı iki cephede birden baş edemeyince İtalya ile Uşi anlaşmasını imzalamış, bu anlaşmayla Libya İtalya'ya bırakılmıştır. Buna karşılık Balkan savaşında Yunanistan'ın ele geçirme ihtimaline karşı 12 ada geçici olarak İtalya'ya bırakılmış, fakat İtalya birinci dünya savaşından sonra bunları Türkiye'ye vermek yerine Yunanistan'a hibe etmiştir. Lozan'da da Türkiye bu adalar üzerindeki haklarından feragat etmiştir.

Libya Osmanlının kuzey Afrika'daki son toprak parçasıydı. Büyük Osmanlı denizcilerinden Turgut Reis'in türbesi Trablus'dadır. Bunlar kısa bilgiler. Ama bu günkü Libya meselesini anlamamıza yetecek bilgiler. Üzerinde yorum yazmaya bile gerek yok. Kimler anlamaz? Tabi ki anlamak istemeyenler. Karnından konuşanlar. Libya'yı yeniden ele geçirmeye çalışan batılı merkezlerin adamları.

Şu günler yüzyıl önceye çok benzeyen günlerdir. O paylaşımın üzerinden çok zaman geçti. Sömürgeleştirilen ülkelerin pek çoğu kendini sömürge prangasından kurtardı. Ama kapitalizmin 2008 krizi emperyalist merkezleri vurdu. Bolluk dönemi sona erdi. İşte bu yüzden dünyayı yeniden yağmalamak istiyorlar. Ve buna da tıpkı yüz yıl önce yaptıkları gibi yine eski Osmanlı coğrafyasından başladılar. Türkiye bu kaderden kaçamaz.

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum