BİR ZAMANLAR AKYAZI HASANBEY (Onlarca Hafız Yetiştiren Bir Köyün Mazisi)
Sakarya'nın Akyazı ilçesine Bağlı Hasanbey Köyü (Onlarca Hafız Yetiştiren Bir Köyün Mazisi) Yakın tarihte almış olduğu mahalle statüsüne dönüşen köy son dönemde hafiz yetiştirme sıkıntıları yaşıyor.
Editör: Ülke Postası Haber Sitesi
10 Ocak 2020 - 06:13
Özel Haber: Rahmetli Kerim Aydenizin oğlu
Nurullah Yusuf Aydeniz Kaleme aldı
1-Çolak Hafız: Çolak Hafız namıyla meşhur Hüseyin Baycan (doğumu 1879 Çaykara/Şinek) hafızlığını Çaykara Hopşara’da tamamladıktan sonra 1909-1910 tarihlerinde 30 yaşındayken Akyazı Hasanbey’e gelip yerleşmişti. 9-10 yıl kadar Kocaeli Kandıra ve Akyazı Osmanbey’de de görev yapan Çolak Hafız, Hasanbey köyünde görev yaptığı yıllarda Hasanbey Köyü ve çevresinde belki onlarca kişiye Kur’an okumayı öğretmenin yanında temel dini bilgileri de aktarmıştı. Ayrıca başta evlatlarından Fatma ve Mehmet’e ilave olarak yiğeni Hafız Hasan (Baycan), İyiyazıcı’ların yerlerinin eski sahipleri Çolakoğulları’ndan Muhammet, Ğaras Hediye Halanın kuzenleri Lülük Hafız (ismi Ahmet. Uzun boylu olduğu için lakap olarak lülük demişler), Avukat Hafız (çok konuştuğu için lakap olarak avukat denmiş. İsmi sanırım Muhammet) ve 1945 yılından itibaren 1949’a kadar Akyazı Gazi Süleyman Paşa Cami imamlığını yapan sonrasında Balıkesir Bigadiç’e Vaiz olarak gittikten bir yıl sonra Akyazı Vaizi olarak geri dönen ve 1963 yılında vefat ettiği tarihe kadar bu görevi yürüten Mehmet Bahattin Bayrı’yı hafız yetiştirdi. Çolak Hafız Şubat 1939’da vefat etti. Mezarı Hasanbey Köyündedir.
2-Hafız Hasan: Çolak Hafız’ın 1939 tarihinde vefat etmesinden kısa süre sonra yiğeni Hafız Hasan köyün ve civar köylerin çocuklarını okutmaya başladı. Kayınpederi Melik Efendi (Hasanbey köyü’nden İrfan Çakmak’ın büyük dedesi olur- ayrıca köyün şimdiki muhtarı Nuri Öztürk ondan kalma evde dünyaya gelmiştir) köyde imamlık yaparken Hafız Hasan da çocukları okutuyor ve hafız yetiştiriyordu. O yıllarda Kur’an öğretimiyle ilgili (az sayıda Kur’an kursu ve hoca dışında Türkiye’de Kuran öğretimiyle ilgili bir yasak vardı. Bu yasak 1945’te esnetildi. 1950’de kaldırıldı) bir yasak olduğu için gizli/saklı evinde, hasanbey köyündeki dereboğazında ve yaz aylarında o dönem Hasanbey köyü ve komşu köylerin yaylası olan Güzlek’te hafız yetiştiriyordu. Yetiştirdiği hafızlar arasında kayınbiraderi hafız Niyazi, Resmiye teyzenin kardeşi hafız Mamdi (Muhammet), Muhammet/Mehmet Özmert vardır. Hafız Hasan 1945’te 35/36 yaşlarındayken vefat etti. Vefat ettiği esnada yarım kalan hafızları arasında daha sonra Akyazı Gazi Süleyman Paşa Cami müezzinliğini yapan Yağcılar köyünden Mustafa Yaşa, İstanbul Şehzadebaşı ve Sultanahmet Cami müezzinliğini yapan yine yağcılar köyünden Halit Yılmaz, Hasanbey köyünden Sadettin Acar, İsmet (soyadını bilmiyorum, Kafkas kökenli şuan Adapazarı’nda ikamet ediyor) ve Nizam Albayrak, Hendek Aksu’dan talim için gelen Ahmet Sevim, Alaağaç’tan Lobud Mehmet’in oğlu Hidayet (ismi Yusuf da olabilir) ve Bilal dayının yiğeni Yusuf Gök vardı (Kur’an’ı yüzünden okuyan birçok ismi saymadım). Onun vefatından sonra kısa bir süre kayınpederi Melik Efendi ve kayınbiraderi Hafız Niyazi okuyan çocukları idare etmeye çalıştı. Hafız Hasan'nın mezarı Hasanbey'dedir.
3-Abaza Hoca (Yunus Duran): Hafız Hasan’ın 1945 yılında vefat etmesinden Abaza Hoca (Yunus Duran)’nın Hasanbey köyüne gittiği 1955/56 yıllına kadar köyün ve civarın çocukları yeterli bir din eğitimi alamadı. Abaza Hoca’nın gelişiyle sıkı bir disiplin ile Kur’an ve hafızlık eğitimi yeniden başladı. Hasanbey Köyünde kaldığı 4/5 yıllık süre içerisinde onlarca kız ve erkek çocuk Kur’an eğitimi aldığı gibi Osmanlıca öğrenenler oldu. bu süre içerisinde Kerim Hoca (Aydeniz), Kafkas kökenli Cevdet (soyadını bilmiyorum, bugün yetimoğulları ile fındık Mustafa abinin Arnavut damadının olduğu yerde yaşıyorlardı) ve Düzce’den gelip bugünkü bakkal Recep Öz’ün yerinde ikamet edenlerde misafir kalan Hayri (soyadını bilmiyorum) Abaza Hoca’da hafızlık yaptı. Abaza Hoca 1960’ların başında Hasanbey Köyünden ayrılarak Balbalı köyüne gitti. Oradan da yine Hasanbey köyünden olan ve 1940’ların başından 1965 tarihine kadar Heybeliada Sanatoryumu (1924 yılında kurulan verem hastanesi)’nun imamlığını yapan Beşir Kara’nın yerine Heybeliada Hastanesine imam olarak gitti. Abaza Hoca 2013’ün sonlarında vefat etti. Mezarı Balbalı köyündedir. Beşir Kara’nın mezarı ise Hasanbey Köyündedir.
4-Kerim Hoca (Kerim Aydeniz). Abaza Hoca’nın ayrılmasından 3-4 yıl sonra öğrencisi Kerim Aydeniz 1 Mayıs 1964’te Hasanbey köyünde göreve başladı ve 1997 yılına (1973-1975 arasında Kocaali Ortaköy’de görev yaptı) kadar hasanbey’de görev yaptı. Bu süre zarfında yüzlerce çocuk, genç ve yaşlıya Kur’an eğitimi verdi. O esnada da onlarca hafız yetiştirdi. Başta beş evladı olmak üzere Mustafa Albayrak, Cemallettin Çakmak, Sevban Abayrak, Kerim Acar, Hüseyin Uzman gibi birçok hafıza ilave olarak başlangıç, orta ve bitirme aşamasında olup da (burada isimlerini bilip de sayamadığımız) değişik sebeplerle hafızlığı bırakan ve bırakmak zorunda kalan nice yarım hafızlar Hasanbey köyünde yetiştirdi. Kerim Aydeniz 1997 tarihinde göreve başladığı Akyazı Zafer Camiinden 2005’te emekli oldu ve 10 Şubat 2010 tarihinde vefat etti. Kabri Hasanbey köyündedir.
5-İsa Yeşiltaş: Kerim Hoca’nın ayrıldığı 1997 tarihinden itibaren Hasanbey köyünde hafız yetişmedi. Bu durumun onlarca yıl devam etmiş bu güzel hizmetlere hiç uygun düşmediği ortadadır. Bu nedenle Hasanbey köyünde sürekli ikamet eden Hafız İsa Yeşiltaş’tan büyük beklentimiz vardır. Samimiyetle ondan bunu bekliyoruz. Bu, onun üzerine bir sorumluluktur. Derse ki “daha önceki hocalar aynı zamanda köyün imamıydı” biz de ona “Hafız Hasan” üzerinden cevap veririz. Hafız Hasan köyün imamı değildi. Fisebilillah o sıkıntılı zamanlarda bu görevi üstlenmişti. Ve vefat ettiğinde henüz 35-36 yaşlarındaydı. İsa 41 yaşında. 41 kere maşallah diyor ve bu beklentimizi dile getiriyoruz.
Özel Haber: Rahmetli Kerim Aydenizin oğlu
Nurullah Yusuf Aydeniz Kaleme aldı
Nurullah Yusuf Aydeniz Kaleme aldı
BİR ZAMANLAR HASANBEY (Onlarca Hafız Yetiştiren Bir Köyün Mazisi)
Hasanbey Köyü uzun yıllar bireysel olarak gayret sarf eden hocaların temel düzeyde din eğitimi verdiği, Kur’an öğretiminde bulunduğu ve hafız yetiştirdiği bir yerleşim yeri olarak öne çıkmıştı. Bunları özetle şöyle sıralayabiliriz:1-Çolak Hafız: Çolak Hafız namıyla meşhur Hüseyin Baycan (doğumu 1879 Çaykara/Şinek) hafızlığını Çaykara Hopşara’da tamamladıktan sonra 1909-1910 tarihlerinde 30 yaşındayken Akyazı Hasanbey’e gelip yerleşmişti. 9-10 yıl kadar Kocaeli Kandıra ve Akyazı Osmanbey’de de görev yapan Çolak Hafız, Hasanbey köyünde görev yaptığı yıllarda Hasanbey Köyü ve çevresinde belki onlarca kişiye Kur’an okumayı öğretmenin yanında temel dini bilgileri de aktarmıştı. Ayrıca başta evlatlarından Fatma ve Mehmet’e ilave olarak yiğeni Hafız Hasan (Baycan), İyiyazıcı’ların yerlerinin eski sahipleri Çolakoğulları’ndan Muhammet, Ğaras Hediye Halanın kuzenleri Lülük Hafız (ismi Ahmet. Uzun boylu olduğu için lakap olarak lülük demişler), Avukat Hafız (çok konuştuğu için lakap olarak avukat denmiş. İsmi sanırım Muhammet) ve 1945 yılından itibaren 1949’a kadar Akyazı Gazi Süleyman Paşa Cami imamlığını yapan sonrasında Balıkesir Bigadiç’e Vaiz olarak gittikten bir yıl sonra Akyazı Vaizi olarak geri dönen ve 1963 yılında vefat ettiği tarihe kadar bu görevi yürüten Mehmet Bahattin Bayrı’yı hafız yetiştirdi. Çolak Hafız Şubat 1939’da vefat etti. Mezarı Hasanbey Köyündedir.
2-Hafız Hasan: Çolak Hafız’ın 1939 tarihinde vefat etmesinden kısa süre sonra yiğeni Hafız Hasan köyün ve civar köylerin çocuklarını okutmaya başladı. Kayınpederi Melik Efendi (Hasanbey köyü’nden İrfan Çakmak’ın büyük dedesi olur- ayrıca köyün şimdiki muhtarı Nuri Öztürk ondan kalma evde dünyaya gelmiştir) köyde imamlık yaparken Hafız Hasan da çocukları okutuyor ve hafız yetiştiriyordu. O yıllarda Kur’an öğretimiyle ilgili (az sayıda Kur’an kursu ve hoca dışında Türkiye’de Kuran öğretimiyle ilgili bir yasak vardı. Bu yasak 1945’te esnetildi. 1950’de kaldırıldı) bir yasak olduğu için gizli/saklı evinde, hasanbey köyündeki dereboğazında ve yaz aylarında o dönem Hasanbey köyü ve komşu köylerin yaylası olan Güzlek’te hafız yetiştiriyordu. Yetiştirdiği hafızlar arasında kayınbiraderi hafız Niyazi, Resmiye teyzenin kardeşi hafız Mamdi (Muhammet), Muhammet/Mehmet Özmert vardır. Hafız Hasan 1945’te 35/36 yaşlarındayken vefat etti. Vefat ettiği esnada yarım kalan hafızları arasında daha sonra Akyazı Gazi Süleyman Paşa Cami müezzinliğini yapan Yağcılar köyünden Mustafa Yaşa, İstanbul Şehzadebaşı ve Sultanahmet Cami müezzinliğini yapan yine yağcılar köyünden Halit Yılmaz, Hasanbey köyünden Sadettin Acar, İsmet (soyadını bilmiyorum, Kafkas kökenli şuan Adapazarı’nda ikamet ediyor) ve Nizam Albayrak, Hendek Aksu’dan talim için gelen Ahmet Sevim, Alaağaç’tan Lobud Mehmet’in oğlu Hidayet (ismi Yusuf da olabilir) ve Bilal dayının yiğeni Yusuf Gök vardı (Kur’an’ı yüzünden okuyan birçok ismi saymadım). Onun vefatından sonra kısa bir süre kayınpederi Melik Efendi ve kayınbiraderi Hafız Niyazi okuyan çocukları idare etmeye çalıştı. Hafız Hasan'nın mezarı Hasanbey'dedir.
3-Abaza Hoca (Yunus Duran): Hafız Hasan’ın 1945 yılında vefat etmesinden Abaza Hoca (Yunus Duran)’nın Hasanbey köyüne gittiği 1955/56 yıllına kadar köyün ve civarın çocukları yeterli bir din eğitimi alamadı. Abaza Hoca’nın gelişiyle sıkı bir disiplin ile Kur’an ve hafızlık eğitimi yeniden başladı. Hasanbey Köyünde kaldığı 4/5 yıllık süre içerisinde onlarca kız ve erkek çocuk Kur’an eğitimi aldığı gibi Osmanlıca öğrenenler oldu. bu süre içerisinde Kerim Hoca (Aydeniz), Kafkas kökenli Cevdet (soyadını bilmiyorum, bugün yetimoğulları ile fındık Mustafa abinin Arnavut damadının olduğu yerde yaşıyorlardı) ve Düzce’den gelip bugünkü bakkal Recep Öz’ün yerinde ikamet edenlerde misafir kalan Hayri (soyadını bilmiyorum) Abaza Hoca’da hafızlık yaptı. Abaza Hoca 1960’ların başında Hasanbey Köyünden ayrılarak Balbalı köyüne gitti. Oradan da yine Hasanbey köyünden olan ve 1940’ların başından 1965 tarihine kadar Heybeliada Sanatoryumu (1924 yılında kurulan verem hastanesi)’nun imamlığını yapan Beşir Kara’nın yerine Heybeliada Hastanesine imam olarak gitti. Abaza Hoca 2013’ün sonlarında vefat etti. Mezarı Balbalı köyündedir. Beşir Kara’nın mezarı ise Hasanbey Köyündedir.
4-Kerim Hoca (Kerim Aydeniz). Abaza Hoca’nın ayrılmasından 3-4 yıl sonra öğrencisi Kerim Aydeniz 1 Mayıs 1964’te Hasanbey köyünde göreve başladı ve 1997 yılına (1973-1975 arasında Kocaali Ortaköy’de görev yaptı) kadar hasanbey’de görev yaptı. Bu süre zarfında yüzlerce çocuk, genç ve yaşlıya Kur’an eğitimi verdi. O esnada da onlarca hafız yetiştirdi. Başta beş evladı olmak üzere Mustafa Albayrak, Cemallettin Çakmak, Sevban Abayrak, Kerim Acar, Hüseyin Uzman gibi birçok hafıza ilave olarak başlangıç, orta ve bitirme aşamasında olup da (burada isimlerini bilip de sayamadığımız) değişik sebeplerle hafızlığı bırakan ve bırakmak zorunda kalan nice yarım hafızlar Hasanbey köyünde yetiştirdi. Kerim Aydeniz 1997 tarihinde göreve başladığı Akyazı Zafer Camiinden 2005’te emekli oldu ve 10 Şubat 2010 tarihinde vefat etti. Kabri Hasanbey köyündedir.
5-İsa Yeşiltaş: Kerim Hoca’nın ayrıldığı 1997 tarihinden itibaren Hasanbey köyünde hafız yetişmedi. Bu durumun onlarca yıl devam etmiş bu güzel hizmetlere hiç uygun düşmediği ortadadır. Bu nedenle Hasanbey köyünde sürekli ikamet eden Hafız İsa Yeşiltaş’tan büyük beklentimiz vardır. Samimiyetle ondan bunu bekliyoruz. Bu, onun üzerine bir sorumluluktur. Derse ki “daha önceki hocalar aynı zamanda köyün imamıydı” biz de ona “Hafız Hasan” üzerinden cevap veririz. Hafız Hasan köyün imamı değildi. Fisebilillah o sıkıntılı zamanlarda bu görevi üstlenmişti. Ve vefat ettiğinde henüz 35-36 yaşlarındaydı. İsa 41 yaşında. 41 kere maşallah diyor ve bu beklentimizi dile getiriyoruz.
Özel Haber: Rahmetli Kerim Aydenizin oğlu
Nurullah Yusuf Aydeniz Kaleme aldı
FACEBOOK YORUMLAR