Demir Baba Tekkesi: Sessiz Çağrısı
Her toplumun hafızasında, zamanın eskitemediği bir mekân, yüreklerde kök salmış bir isim, dualarla taşlaşmış bir ocak vardır. Bulgaristan’ın Deliorman bölgesinde yükselen Demir Baba Tekkesi, işte tam da bu anlamda bir maneviyat burcudur. Her yıl 21 Mayıs'ta binlerce insanı bir araya getiren bu kutsal mekân, sadece bir türbe değil; Türk kimliğinin, İslam inancının ve halk kültürünün derin bir temsilidir.
Demir Baba yalnızca bir şahsiyet değil, bir çağrıdır. Onun tekkesi ise bir “uyanış mekânı”dır. Yüzyıllardır süregelen bu toplanma geleneği, 21 Mayıs’ta halkın gönül diliyle yeniden dirildiği bir buluşmaya dönüşür. Türbeye akın eden kalabalıklar; dua eder, niyazda bulunur, halk oyunları oynar, türküler söyler. Her biri kendi içinde kültürel bir hafızayı taşır.
Bugün Balkanlar’da Türk kalmak, sadece bir etnik varlık meselesi değildir. Aynı zamanda bir inadı, bir bilinci, bir maneviyatı ayakta tutma mücadelesidir. Bu mücadele bazen bir bayramda, bazen bir türbe etrafında, bazen bir halk oyununda ete kemiğe bürünür. Demir Baba Tekkesi bu mücadelelerin merkezindedir.
Tarih boyunca birçok tekke gibi, Demir Baba Tekkesi de sadece dini bir yapı değil; sosyolojik bir merkez, kültürel bir okul, kimlikli kalmanın sığınağı olmuştur. Bulgaristan’da isimler değiştirildiğinde, diller yasaklandığında, camiler kapatıldığında bile bu toprakların evlatları bu tekkeye sığınmıştır. Çünkü insanlar bilir ki, kökü olmayanın gövdesi savrulur.
21 Mayıs törenlerinde yankılanan her türkü, giyilen her kıyafet, edilen her dua; geçmişin sesiyle bugünü yoğurur. Oyunlar sadece bir gösteri değil, ataların ruhunu taşıyan adımlardır. Demir Baba’nın ocağı, geçmişin külleriyle değil, geleceğin kıvılcımıyla yanmaktadır.
Fakat bu miras kendiliğinden yaşamaz. Korunmalı, anlatılmalı, yeni kuşaklara aktarılmalıdır. Tekkeler yalnızca ziyaret edilmemeli; gençlik kamplarına, kültürel eğitim alanlarına, tarih ve folklor müfredatına dahil edilmelidir. UNESCO tescili gibi adımlar geciktirilmeden atılmalı, bu değerli yapı ve etrafındaki hafıza çevresi uluslararası düzeyde korunmalıdır.
Her 21 Mayıs, bir uyanış çağrısıdır. Bu çağrı sadece Deliorman’a değil, tüm Türklere ve Balkanlar’da kimliğini unutmamaya çalışan herkese seslenir.
Demir Baba çağırıyor: Uyan, hatırla, diril.
DUA
Allah’ım, bu topraklarda senin adını yüceltmeye çalışanlara güç ver.
Demir Baba’nın niyazına ortak olanlara birlik ver.
Atalarımızın emanetini taşıyanlara sadakat ver.
Mazlumun duasını, yiğidin yürüyüşünü, halkın kültürünü daim eyle.
Bizleri geçmişi unutmayan, geleceği kuranlardan eyle.
Amin.
Strateji Uzmanı
Gazeteci Yazar
Gökalp Şentürk